Streszczenie. Zespół masowego ginięcia pszczoły miodnej (CCD, Colony Collapse Disorder) należy do zespołów chorobowych o nadal niewyjaśnionej etiologii. Ze względu na jego masowe występowanie i ginięcie większości chorych rodzin, spadła efektywność produkcji roślin zapylanych przez pszczołę miodną, co może spowodować niedobory produktów spożywczych zapylanych przez tego owada. Cechą charakterystyczna CCD jest gwałtowny i masowy ubytek pszczół lotnych, przy czym pszczoły zbieraczki po wylocie na pożytek nie wracają do ula. W etiologii CCD jest zaangażowanych wiele różnorodnych czynników, których działanie kumuluje się lub uzupełnia. Należy do nich zwłaszcza obniżenie odporności pszczół, inwazja Varroa destructor i Nosema ceranae, zakażenie wirusem izraelskiego ostrego paraliżu pszczół (IABPV), wirusem kaszmirskim (KBPV), wpływ stresorów środowiskowych, brak składników odżywczych w pokarmie, mała różnorodność genetyczna pszczół, intoksykacje subkliniczne środkami ochrony roślin, oblatywanie przez pszczoły monokultur i roślin zmodyfikowanych genetycznie, działanie fal elektromagnetycznych oraz zmiany klimatyczne.

Słowa kluczowe: zespół masowego ginięcia pszczoły miodnej, CCD, etiologia, objawy